UOKiK: W spłacie kredytu hipotecznego pomogą m.in. wakacje kredytowe
Przepisy gwarantują pomoc dla spłacających kredyty, np. wakacje kredytowe - przypomniał w poniedziałek Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Mogą one "znacząco ulżyć" osobom, których raty są poważnym obciążeniem domowego budżetu - dodał.
"W sytuacji rosnących stawek procentowych WIBOR używanych w kredytach hipotecznych, spłata rat może być dla niektórych osób coraz większym obciążeniem" - wskazał prezes UOKiK Tomasz Chróstny, cytowany w poniedziałkowym komunikacie Urzędu.
Zwrócił uwagę, że "znaczącą ulgą" może być skorzystanie z szeregu narzędzi wsparcia, które gwarantują polskie przepisy. "Mogą one mieć duże znaczenie szczególnie dla tych grup kredytobiorców hipotecznych, dla których spłata rat kredytu hipotecznego stanowi poważne obciążenie budżetu domowego" – dodał. Chodzi m.in. o ustawowe wakacje kredytowe zawarte w tzw. ustawach covidowych. "Jeśli z nich jeszcze nie skorzystałeś w stosunku do kredytu hipotecznego, a właśnie straciłeś pracę lub główne źródło utrzymania – możesz do trzech miesięcy zawiesić spłatę kredytu, zaś bank nie naliczy za to dodatkowych odsetek ani innych kosztów" - wskazano.
Podobna możliwość istnieje w przypadku kredytu konsumenckiego - wniosek do banku można złożyć za pośrednictwem formularza na stronie finanse.uokik.gov.pl. "Bank zawiesza wykonanie umowy od chwili otrzymania wniosku. Jeśli miałeś ubezpieczenie związane z kredytem, bank poinformuje cię o wysokości składki, którą będziesz opłacał" - wyjaśnił Urząd. Zwrócił uwagę, że okres kredytowania, jak i wszystkie terminy przewidziane w umowie kredytu, przedłużą się o okres zawieszenia.
"Zaproponowane przez premiera Mateusza Morawieckiego rozwiązania w zakresie nowej formuły wakacji kredytowych zmierzają w kierunku zwiększenia ich dostępności oraz jeszcze większego zmniejszenia obciążenia kredytobiorców" - dodano. Stwierdzono, że ustawowe wakacje kredytowe są dla konsumenta finansowo korzystniejsze niż bankowe memorandum kredytowe.
Wcześniejsza spłata całości lub części kredytu
UOKiK wskazał też na możliwość nadpłaty kredytu. "Wcześniejsza spłata całości lub części kredytu umożliwi ci zmniejszenie wysokości rat lub skrócenie okresu kredytowania, gdyż obniżeniu ulega zarówno pozostająca kwota do spłaty, jak i odsetki od niej" - zaznaczono. Stwierdzono, że nadpłata kredytu może dać kredytobiorcy większe korzyści niż np. lokata bankowa. "Dla umów kredytu zawartych po 22 lipca 2017 roku o zmiennym oprocentowaniu bank może pobrać opłatę w ciągu trzech lat od jego zaciągnięcia. Wysokość tej opłaty i możliwości jej pobierania określa ustawa o kredycie hipotecznym" - podano.
Urząd przypomniał, że w przypadku spłaty część lub całość kredytu przed terminem bank musi oddać klientowi proporcjonalną część opłat stanowiących całkowity koszt kredytu. "Ta proporcjonalna obniżka powinna odpowiadać skróceniu okresu spłaty i być wyliczona metodą liniową" - podkreślono.
UOKiK przygotował kalkulator finansowy (na stronie finanse.uokik.gov.pl), umożliwiający sprawdzenie, jak orientacyjnie będzie się kształtować rata kredytu, gdy zwiększy się jego oprocentowanie. "Zobaczysz też, czy w przypadku nadpłaty bardziej korzystne będzie dla ciebie zmniejszenie raty, czy skrócenie okresu kredytowania" - przekazano.
Eksperci Urzędu radzą, by odkładać część pieniędzy jako tzw. poduszkę finansową na zabezpieczenie w przyszłości spłaty wyższych rat na wypadek wystąpienia niespodziewanych okoliczności, np. utraty pracy czy jeszcze wyższego wzrostu stóp procentowych. Zdaniem specjalistów można rozważyć sprzedaż lub zamianę nieruchomości i zamieszkanie w mniejszym lub tańszym mieszkaniu w innej lokalizacji. "Dzięki temu znacząco zmniejszysz koszty obciążeń finansowych, w szczególności poprzez nadpłatę lub spłatę posiadanego kredytu uzyskaną różnicą" - dodano.
Zmiana oprocentowania na stałą stopę procentową
Kolejna możliwość - jak wskazano - to zmiana oprocentowania na stałą stopę procentową, którą można negocjować z bankiem. "Stałe oprocentowanie obowiązuje przez pewien okres – jest to przeważnie 5 lat - i bank może w umowie zastrzec opłatę, gdy nadpłacisz kredyt w tym czasie" - zaznaczono.
Zwrócono uwagę, że w sytuacji rosnących stóp procentowych proponowane przez banki okresowo stałe stopy procentowe są zazwyczaj wyższe od obecnego poziomu stóp referencyjnych WIBOR 3M lub 6M. "Masz wówczas gwarancję, że przez najbliższe lata wysokość twojej raty się nie zmieni" - zauważono. Przed zawarciem aneksu należy zweryfikować wnikliwie jego treść - radzą eksperci. Zwrócono uwagę, że stopy procentowe, które obecnie rosną, w przyszłości mogą zarówno wzrosnąć, jak i obniżyć się. "Przy stałym oprocentowaniu kredytu rata pozostanie na uzgodnionym poziomie" - stwierdzono.
Urząd przypomniał też o możliwości negocjowania marży. "Możesz negocjować z bankiem jej wysokość, np. gdy spłaciłeś część zadłużenia i cena nieruchomości wzrosła" - wskazano. Wyjaśniono, że zmniejsza się tym samym wskaźnik LTV, czyli stosunek zadłużenia do wartości mieszkania, w związku z tym marża w obecnych warunkach byłaby niższa. Można również starać się o zmianę kredytu na tańszy w innym banku.
Pomoc kredytobiorcom w trudnej sytuacji zapewnia Fundusz Wsparcia Kredytobiorców - zwrócił uwagę UOKiK. O zwrotną pożyczkę na spłatę zadłużenia można ubiegać się w przypadku m.in utraty pracy; gdy rata stanowi połowę dochodów rozporządzalnych kredytobiorców lub gdy dochód gospodarstwa domowego po odjęciu raty jest niższy niż 1200 zł na osobę (a dla jednoosobowego gospodarstwa domowego jest niższy niż 1552 zł). Wsparcie jest przyznawane maksymalnie na trzy lata.
