Typy produktów kredytowych. Co bank chciał powiedzieć w ulotce?
Niezabezpieczony, odnawialny kredyt konsumencki na cele konsumpcyjne - co to właściwie znaczy? Wyjaśniamy, czym się różnią poszczególne typy produktów kredytowych.
Kwota, okres spłaty czy oprocentowanie – te cechy kredytu są zrozumiałe dla każdego, kto kiedykolwiek pożyczał pieniądze. Ale w bankowej nomenklaturze można też spotkać inne, już nie tak oczywiste określenia, których znaczenie warto poznać, zanim zwiążemy się z bankiem umową.
Konsumencki czy konsumpcyjny
Te dwa słowa brzmią dość podobnie, ale oznaczają zupełnie co innego. Kredytem konsumenckim jest niemal każdy kredyt udzielany konsumentowi, a więc nie związany z działalnością gospodarczą. Zasady ich udzielania reguluje napisana specjalnie w tym celu ustawa. Zgodnie z jej zapisami konsument, który pożycza pieniądze z banku, korzysta z takich przywilejów, jak np. prawo do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni od jej zawarcia bez podanie przyczyn czy też prawo do przedterminowej spłaty kredytu.
Konsumencki charakter kredytu nakłada też na bank dodatkowe obowiązki, głównie informacyjne. Jednym z nich jest podanie łącznego kosztu kredytu w taki sposób, by można było łatwo porównać koszt różnych ofert. Miarą, która ma to umożliwiać, jest RRSO, czyli rzeczywista roczna stopa oprocentowania.
Nie ma natomiast formalnej definicji kredytu konsumpcyjnego. Tak przyjęło się nazywać wszystkie kredyty przeznaczone na konsumpcję, czyli na pokrycie bieżących, codziennych wydatków.
Konsumpcja czy konkretny cel
Udzielając kredytu konsumpcyjnego, bank przelewa klientowi pieniądze lub udostępnia mu limit zadłużenia i nie interesuje się tym, w jaki sposób ta kwota będzie wykorzystana. Liczy się tylko to, by w umówionym terminie zobowiązanie zostało spłacone. Natomiast kredyt celowy ma ściśle określone przeznaczenie: jest udzielany na przykład na zakup mieszkania, auta czy kompletu mebli. Klient banku nawet nie widzi tych pieniędzy, bo trafiają one bezpośrednio na konto dewelopera, komisu samochodowego czy sklepu meblowego. Do celowych zalicza się też kredyty konsolidacyjne, a więc przeznaczone na jednorazową spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań.
Odnawialny czy nieodnawialny
Kredyty odnawialne to takie, gdzie klient ma przyznany limit, w ramach którego może zapożyczać się kiedy chce i jak często chce, w tym częściowo spłacać zadłużenie, a następnie znowu je zwiększać. Przykładami kredytów odnawialnych są linia kredytowa w koncie osobistym czy kredyt w rachunku karty kredytowej. Z kolei kredytami nieodnawialnymi są tak różne produkty, jak pożyczka gotówkowa na kilkaset złotych i kredyt hipoteczny na kilkaset tysięcy złotych. Jakie są ich wspólne cechy? Pieniądze są wypłacane jednorazowo (lub w transzach, gdy jest to kredyt hipoteczny na nieruchomość w budowie), na początku obowiązywania umowy, a później klient już tylko spłaca zadłużenie.
Zabezpieczony czy niezabezpieczony
Pożyczając pieniądze bez zabezpieczenia bank bada sytuację finansową klienta, dochodzi do wniosku, że będzie go stać na spłatę i przyjmuje - niemal na słowo - że kredytobiorca po zawarciu umowy faktycznie wywiąże się ze swoich zobowiązań. W ten sposób udzielane są przede wszystkim drobne kredyty.
Tam, gdzie wchodzą w grę wysokie kwoty, sam podpis pod umową nie wystarczy. Dotyczy to zwłaszcza kredytów celowych, których zabezpieczeniem staje się kredytowana nieruchomość lub ruchomość. I tak standardowym zabezpieczeniem kredytu na cele mieszkaniowe jest wpis do hipoteki domu czy mieszkania. Z kolei warunkiem udzielenia kredytu samochodowego może być warunkowe przewłaszczenie auta, pozwalające bankowi stać się jego właścicielem, gdyby dłużnik nie spłacał kredytu. Dodatkowo niezbędne będzie scedowanie na bank praw z polisy ubezpieczeniowej odpowiednio nieruchomości lub pojazdu.
Formalnie nic nie stoi na przeszkodzie, by zakup auta czy mieszkania sfinansować kredytem niezabezpieczonym. Będzie to jednak rozwiązanie droższe i zdecydowanie mniej dostępne.
Co się bardziej opłaca? Kredyt w banku czy pożyczka pozabankowa
Kiedy kredyt, a kiedy pożyczka
Prawne definicje różnią się nieco od tego, jak tych słów używa się w praktyce. Pierwsza zasada nie budzi wątpliwości: kredytów może udzielać tylko bank, zaś w firmie pozabankowej czy od osoby prywatnej można zaciągnąć jedynie pożyczkę. Kredyt zawsze wiąże się z udostępnieniem środków pieniężnych, pożyczyć można też przedmioty. Wreszcie formalnie kredyt powinien spełniać jeszcze jeden warunek - być udzielony na określony cel. W praktyce jednak kredyt przeznaczony „na cele konsumpcyjne” nie różni się niczym od pożyczki na dowolny cel – bo przecież można go wykorzystać w zupełnie dowolny sposób. Zdarza się też, że banki używają określenia „kredyt” na produkty, którym ze względów formalnych bliżej jest do pożyczek.
